
03 sie Z małej szkoły w wielki świat

Projekt realizuje Federacja Inicjatyw Oświatowych (lider) z partnerami:
Fundacją Wspierania Aktywności Lokalnej Fala
Fundacją Partnerstwo dla środowiska,
Fundacją Civis Polonus,
Szkołą Wyższą Przymierza Rodzin w Warszawie
Finansowanie
Projekt, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 3.3.4, zwyciężył w konkursie Ministerstwa Edukacji Narodowej “Ponadregionalne programy rozwijania umiejętności uczniów w zakresie kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem nauk matematyczno-przyrodniczych, technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), języków obcych, przedsiębiorczości”.
Zasięg
W programie biorą udział szkoły z dziewięciu województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, mazowieckiego, opolskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego – po 12-13 Małych Szkół z każdego województwa, w tym 36 szkół większych (od 71 do 110 uczniów) i 74 szkoły mniejsze (do 70 uczniów).
Czas
Projekt rozpoczął się 1 grudnia 2009 r. i potrwa do końca października 2013 r. Działania w szkołach są prowadzone od czerwca 2010 r. do września 2013 r., również w czasie wakacji.
Małe szkoły
Federacja Inicjatyw Oświatowych od 10 lat wspiera społeczności lokalne ratujące małe wiejskie szkoły przed likwidacją, a potem podejmujące trud prowadzenia szkoły przez lokalne stowarzyszenia założone w tym celu przez rodziców.
Takie szkoły nazywamy Małymi Szkołami. Pod tą nieformalną nazwą stały się one trwałym elementem systemu edukacji – jest ich w Polsce ponad 200.
Obecnie nadal wiele szkół wiejskich jest zagrożonych likwidacją – praktycznie do każdej szkoły samorządowej liczącej poniżej 110 uczniów, gmina musi dopłacać z własnego budżetu.
My jednak nadal bronimy idei Małych Szkół uważając że z zamknięciem szkoły wieś traci nie tylko często jedyną placówkę edukacji, kultury, sportu i wspierania rozwoju lokalnego, ale i miejsce zapewniające znakomite środowisko edukacji małych dzieci.
Powszechnie funkcjonuje opinia, że poziom nauczania w małej wiejskiej szkole jest niski oraz że prowadzenie zajęć w klasach łączonych to anachronizm. Nic bardziej mylnego! Taki model edukacji w szkołach wiejskich funkcjonuje w wielu krajach Europy, łącznie z Finlandią – od wielu lat liderem rankingu badań umiejętności uczniów PISA.
Szkoły o niewielkiej liczbie uczniów są bardziej bezpieczne, zapewniają indywidualizację pracy, umożliwiają stały kontakt z rodziną dziecka, klasy łączone sprzyjają stosowaniu metod aktywizujących ze szczególnym uwzględnieniem metody projektu.
Dlatego uznaliśmy, że konkurs ogłoszony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej daje szczególną okazję wsparcia edukacji w Małych Szkołach i przekonania opinii publicznej, władz oświatowych i samorządowych, że taka placówka może oferować edukację na najwyższym poziomie. Przygotowaliśmy projekt “Z Małej Szkoły w Wielki świat”, który zyskał uznanie oceniających ekspertów i został przyjęty do realizacji.
Adresaci
Bezpośrednim beneficjentem projektu są uczniowie klas I-VI małych wiejskich szkół podstawowych prowadzonych przez lokalne stowarzyszenia rozwoju wsi, samorządy gminne i inne podmioty. Pośrednio adresatem działań w projekcie są również dyrektorzy i nauczyciele szkół uczestniczących w projekcie.
Projekt obejmuje dziewięć województw:
mazowieckie, warmińsko-mazurskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie (region centralny)
zachodniopomorskie, lubuskie, dolnośląskie, opolskie (region zachodni)
W projekcie bierze udział po 12-13 Małych Szkół z każdego z dziewięciu województw, w tym 36 szkół większych (od 71 do 110 uczniów) i 74 szkoły mniejsze (do 70 uczniów).
Cele
CEL OGÓLNY
Wsparcie uczniów Małych Szkół (klasy I-VI) z w rozwijaniu trzech kompetencji kluczowych:
kompetencji matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo-technicznych;
kompetencji społecznych i obywatelskich;
umiejętności uczenia się.
CELE SZCZEGÓŁOWE
przygotowanie materiałów metodycznych, służących rozwojowi wybranych kompetencji kluczowych uwzględniających aktywne i atrakcyjne formy uczenia się oraz specyfikę środowiska edukacyjnego Małych Szkół;
wsparcie nauczycieli w pracy nad rozwojem kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem pracy metodą projektów i zasad oceniania kształtującego;
wyposażenie Małych Szkół w pomoce dydaktyczne wspierające rozwój wybranych kompetencji;
zbudowanie szkolnego ruchu naukowego Małych Szkół poprzez wsparcie rozwoju zainteresowań naukowych uczniów podczas Letnich Obozów Naukowych i Letnich Szkół Odkrywców;
utworzenie 9 wojewódzkich sieci współpracy Małych Szkół;
wypracowanie modelu Małej Szkoły wspierającej rozwój wybranych kompetencji poprzez wypracowanie trwałych rozwiązań dydaktycznych i organizacyjnych.
Organizacja
W projekcie funkcjonują dwa biura: w Warszawie i we Wrocławiu.
Zarządzanie działaniami na terenie województw jest podzielone:
Federacja Inicjatyw Oświatowych – region centralny: woj. mazowieckie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, pomorskie, wielkopolskie – 62 szkoły
Fundacja Wspierania Aktywności Lokalnej FALA – region zachodni: woj. opolskie, dolnośląskie, lubuskie, zachodniopomorskie – 48 szkół
Nad organizacją i przebiegiem projektu czuwa Zespół Zarządzający, w którego skład wchodzą przedstawiciele pięciu organizacji realizujących projekt:
Koordynatorka projektu – Elżbieta Tołwińska-Królikowska (FIO)
Koordynatorka regionu centralnego – Ewa Lubczyńska (FIO)
Koordynator regionu zachodniego – Tomasz Siemież (Fundacja FALA)
Koordynatorka ds. kompetencji matematycznych i naukowo-technicznych – Małgorzata Łuszczek (FPdś)
Koordynatorka ds. kompetencji społeczno-obywatelskich – Joanna Pietrasik (FCP)
Koordynatorka ruchu naukowego Małych Szkół – Teresa Stankiewicz (SWPR)
Materiały edukacyjne do realizacji projektów
W projekcie powstaną 4 pakiety materiałów edukacyjnych przygotowane przez partnerów realizujących projekt, które będą zawierały scenariusze projektów edukacyjnych pomocnych nauczycielom we wsparciu rozwoju kompetencji kluczowych uczniów.
Pakiet scenariuszy dotyczących kompetencji matematycznych i naukowo-technicznych dla uczniów klas I-III i IV-VI przygotowuje zespół autorsko-ekspercki pod kierunkiem Fundacji Partnerstwo dla środowiska.
Scenariusze dotyczące kompetencji społeczno-obywatelskich dla uczniów klas I-III i IV-VI będą opisane w pakiecie przygotowanym przez zespół autorsko-ekspercki pod kierunkiem Fundacji Civis Polonus.
W pakietach materiałów edukacyjnych znajdą się krótsze scenariusze dla klas I-III (16-godzinne) oraz dłuższe (20-godzinne) dla klas IV-VI. Istotnym elementem scenariuszy będzie część dotycząca oceniania kształtującego.
Materiały zostaną opublikowane. W wersji docelowej będą uzupełnione o wybrane w konkursie, najlepsze autorskie projekty nauczycieli.
Strona www i portal edukacyjny
Na potrzeby projektu powstała strona internetowa i platforma Moodle.
Na stronie publikujemy informacje o projekcie dostępne dla wszystkich zainteresowanych: materiały poradnikowe, prezentacje wybranych efektów pracy uczniów i osiągnięć Małych Szkół.
Platforma Moodle jest miejscem komunikacji realizatorów projektu z uczestnikami oraz między uczestnikami (fora grup nauczycieli prowadzących projekty, dyrektorów szkół, uczniów; czaty z ekspertami; sprawozdania i dokumentacja zadań, osiągnięcia uczniów i szkół).
Badanie kompetencji uczniów
W czasie realizacji projektu wybrana instytucja trzykrotnie przeprowadzi podłużne badania kompetencji uczniów.
Realizacja projektów w wybranych kompetencjach kluczowych
Projekty edukacyjne są realizowane przez nauczycieli podczas planowych zajęć lekcyjnych (1/4 czasu przeznaczonego na projekt) oraz zajęć dodatkowych (3/4 czasu przeznaczonego na projekt).
Nauczyciele otrzymują wynagrodzenie za przeprowadzenie zajęć dodatkowych, rozliczając się z wykonanej pracy: przeprowadzenia pięciu projektów edukacyjnych w klasach I-III lub czterech projektów w klasach IV-VI.
Podczas realizacji projektów nauczycieli wspierają specjaliści z FPdś i FCP poprzez czaty internetowe, doradztwo mailowe i informacje zwrotne do sprawozdań.
Szkoły uczestniczące w projekcie otrzymają pomoce dydaktyczne dla realizacji projektów matematycznych i naukowo-technicznych oraz społeczno-obywatelskich.
Wsparcie Szkolnych Zespołów Projektowych (SZP)
Zgodnie z założeniami projektu, w każdej Małej Szkole działa 5-osobowy Szkolny Zespół Projektowy. Tworzą go: dyrektor szkoły (lider SZP) i 4 nauczycieli: 2 nauczycieli z klas I-III, 1 nauczyciel matematyki lub przyrody z klas IV-VI, 1 nauczyciel bloku społecznego w klasach IV-VI.
Wsparcie Szkolnych Zespołów Projektowych będzie realizowane w formie:
40-godzinnego szkolenia (przełom czerwca i lipca 2010) przed wdrożeniem projektu do szkół; w programie: zadania szkoły i nauczycieli, dokumentowanie pracy, metoda projektu i Ocenianie Kształtujące, prezentacja pakietów z materiałami i ćwiczenia z ich wykorzystaniem;
dorocznych 20-godzinnych Letnich Konferencji Metodycznych (przełom czerwca i lipca 2011, 2012, 2013 r.); w programie m.in.: realizacja projektu, wyniki badań kompetencji i ewaluacji, przykłady zagraniczne pracy projektami (Holandia, Walia), wymiana doświadczeń, prezentacja uczniowskich prac, ewaluacja);
semestralnych 10-godzinnych Wojewódzkich Seminariów (po jednym w semestrze od września 2010 do czerwca 2013); w programie: wsparcie metodyczne, budowa sieci współpracy
monitoringu działań w szkołach, prowadzonego przez wojewódzkich specjalistów ds. monitoringu. W każdym województwie będzie działał specjalista ds. monitoringu, obejmujący opieką szkoły ze swojego województwa poprzez odwiedziny każdej ze szkół 1 raz w semestrze, kontakt mailowy i telefoniczny;
Podczas wszystkich spotkań uczestnicy mają zapewnione noclegi, wyżywienie, zwrot kosztów dojazdu, materiały.
Letnie obozy naukowe
W trakcie trwania projektu, podczas wakacji w latach 2011, 2012 i 2013 będą organizowane letnie obozy naukowe: matematyczno-przyrodniczy (Kraków, FPdś), oraz społeczno-obywatelski (Warszawa, FCP). W każdym z nich weźmie udział po jednym uzdolnionym uczniu klasy V z każdej Małej Szkoły.
W programie obozów zaplanowano m.in.: odwiedziny w placówkach naukowo- badawczych, oglądanie zbiorów w muzeach, pokazy związane z tematyką projektów, zajęcia i badania w plenerze.
Wsparcie ruchu naukowego Małych Szkół
Szkoła Wyższa Przymierza Rodzin zorganizuje letnie szkoły odkrywców. Podczas wakacji w latach 2011, 2012 i 2013 do każdej szkoły uczestniczącej w projekcie pojedzie 2 studentów i poprowadzi tygodniowe zajęcia dla uczniów. Celem tego działania jest rozbudzenie zainteresowań badawczych uczniów. Studenci uczestniczący w Letnich Szkołach Odkrywców będą wcześniej przygotowani do realizacji działań w ramach zajęć w SWPR.
SWPR powoła Kapitułę Ruchu Naukowego Małych Szkół. Będzie ona nadawała szkołom wyróżniającym się działalnością badawczą certyfikat szkoły Wspierającej Ruch Naukowy.
Uwaga studenci! Przyjmowanie zgłoszeń do LSO 13 – do końca kwietnia br. Mamy już pełną obsadę. Pozostali trafiają na listę rezerwową. Bieżąca korespondencja prowadzona jest wyłącznie z uczestnikami przydzielonymi do placowek.
Promocja projektu
Działaniom podejmowanym w projekcie towarzyszy promocja i upowszechnianie idei projektu. W projekcie zaplanowano konferencje regionalne na początku (luty 2010), w połowie i na końcu jego realizacji.
Zostanie nagranych 10 filmów prezentujących działania edukacyjne, w tym filmy, które będą dokumentowały realizację wybranych projektów w Małych Szkołach.
Wszystkie uczestniczące w projektach organizacje i szkoły zostaną wyposażone w tablice informacyjne. Sprzęt przekazywany szkołom będzie oznaczony informacjami o finansowaniu ze środków UE.
W prasie ogólnopolskiej i regionalnej będą zamieszczane artykuły o projekcie i działaniach Małych Szkół.
Ewaluacja i monitoring
Projekt będzie systematycznie monitorowany i ewaluowany. Ewaluacja obejmie badanie jakości działań projektowych. Przewidywane narzędzia ewaluacji to: ankiety, wywiady indywidualne i grupowe, studia przypadków.
Badania będą miały charakter kształtujący, dając Zespołowi Zarządzającemu informacje i wnioski do ewentualnych zmian w kolejnych działaniach. Wnioski pochodzące ze studiów przypadków posłużą wdrożeniu systemu wspierania kompetencji kluczowych w przyszłości.
Informacji o realizacji działań w szkołach dostarczać będzie Zespołowi Zarządzającemu dziewięciu wojewódzkich specjalistów ds. monitoringu, którzy jednocześnie będą stanowili wsparcie metodyczne Szkolnych Zespołów Projektowych.