Agnieszka Pilichowska

“Arystokratka i święta” Agnieszki Pilichowskiej to praca nawiązująca do badań francuskich mediewistów, takich, jak Regine Pernoud czy Georges Duby, poświęcona dziejom kobiet w średniowieczu. Autorka, na przykładzie wizerunków polskich księżnych opisanych w kronice Jana Długosza, pokazuje dwa ideały kobiet w wiekach średnich: świecki, wywiedziony z kultury rycerskiej, głoszącej apologię “posiadania świata”: dostatku, siły, władzy, sławy, zabawy i kurtuazyjnego romansu oraz chrześcijański, promowany przez teologów nakłaniających wiernych do porzucenia doczesności na rzecz modlitwy, pokuty i ascezy. Dwa nurty, obecne w kulturze średniowiecznego Zachodu, ukształtowały także wyobraźnię pisarzy doby “złotej jesieni polskiego średniowiecza”. W portretach kobiet z kart największego dzieła historiograficznego tamtych czasów – Długoszowych “Annales…”, zyskały one wyjątkowy kształt, dowodząc i europejskości ówczesnej polskiej myśli ideowej, i bogactwa jej artystycznego wyrazu.